Heup Artrose
De mate van artrose is niet altijd bepalend voor de mate van klachten. Het kan zijn dat mensen relatief weinig klachten ervaren met een fors artrose beeld van de heup. Er kan ook sprake zijn van veel klachten en pijn met weinig artrose in de heup. De mate van pijn hangt af met veel verschillende factoren zoals bijvoorbeeld; kracht van de spieren rondom de knie, mate van lichamelijke activiteit of fysiek zwaar werk. Kraakbeen zelf heeft weinig tot geen pijnsensoren en kan dus niet de pijn veroorzaken. De pijn de je voelt wordt veroorzaakt door een inflammatie proces wat leidt tot irritatie van het kapsel, gewrichtsvloeistof(synovium) en spieren en pezen rondom de knie. Dit is wat ook pijn geeft bij artrose en dus niet het kraakbeen zelf.
Op dit moment hebben we drie locaties. Ons eerste fysiopraktijk is gevestigd in Tilburg Centrum, aan de Veldhovenring 57. Onze tweede locatie is gevestigd in Tilburg Reeshof, aan de Spaubeekstreet 89 bij de Basic-Fit sportschool. Onze derde locatie is gevestigd in een gezondheidscentrum in Tilburg West, aan de Professor Verbernelaan 37-D.
Oorzaak
Hoe artrose zich precies vormt is niet helemaal duidelijk. Wel weten we dat artrose toeneemt met de leeftijd. We maken hierin onderscheid in verschillende vormen van artrose. Artrose kan ontstaan als gevolg van natuurlijke veroudering. We noemen dit degeneratieve artrose. Ook kan er artrose ontstaan als gevolg van een ongeluk, dit noemen we posttraumatische artrose. Het gewricht is dan bijvoorbeeld door een val beschadigt. Ook kan er zich artrose vormen als gevolg van een auto-immuun ziekte zoals reumatoïde artritis(RA). Bij degeneratieve artrose en artrose als gevolg van RA is er vaak sprake van artrose in meerdere gewrichten. Kraakbeen is normaal gesproken een gladde structuur. Tijdens veroudering of beschadiging neemt de kwaliteit van het bindweefsel af. Wanneer we ouder worden kan kraakbeen zich niet goed herstellen zoals bijvoorbeeld een spier dat kan. De reden hiervoor is dat kraakbeen slecht doorbloedt is.
Symptomen bij heup artrose
Artrose in de heup kan leiden tot verschillende symptomen:
- Liespijn met name na een langere periode van activiteit.
- Klikken van de heup tijdens het buigen.
- Een beperking in mobiliteit. Met name richting het strekken en de heup naar binnen draaien.
- (lies)pijn bij het gaan zitten en staan.
- Verkorting van de spieren rondom de heup. Hierdoor lijkt het been korter. Dit is niet echt zo maar is optisch bedrog.
Operatief ingrijpen of conservatief behandelen
Operatief ingrijpen: een nieuwe heup
Wanneer je artrose hebt in de heup betekent dit niet meteen dat je geopereerd hoeft te worden. Maar wanneer de klachten alleen maar toenemen en de behandelingen niet meer het gewenste effect hebben kan een heupprothese ofwel een nieuwe heup een oplossing bieden. Deze keuze is echter erg persoonsafhankelijk. Het ligt echt aan de ervaren pijn en ervaren beperking in het dagelijks leven. Samen met een orthopedisch chirurg kan dan de keuze gemaakt worden om de heup te vervangen.
Conservatief behandelen: advies, oefentherapie en aanpassingen in het dagelijks leven
Met een conservatief beleid wordt er vooral de aandacht gelegd op hoe je aanpassingen kunt maken in het dagelijks leven. Een voorbeeld hiervan is meer te gaan fietsen. Fietsen is een onbelaste beweging. Hierbij is er weinig druk in het heupgewricht maar ben je toch aan het bewegen. Er wordt een gestructureerd oefenprogramma opgesteld waar de spieren en ander bindweefsel om de heup worden getraind. Medicatie kan mogelijk ervoor zorgen dat de irritatie in het gewricht minder wordt. Mocht dit niet voldoende zijn kan in overleg met de arts een corticosteroïden injectie geplaatst worden voor een lokaal pijnstillend effect.
Anatomie en functie van kraakbeen in de heup
De heup vormt de verbinding tussen het bovenbeen en het bekken. Het bovenbeen(femur) vormt samen met de kom van het bekken(acetabulum) het heupgewricht. Tussen deze botdelen zit kraakbeen dat er voor zorgt dat de heup soepel kan bewegen. Het heupgewricht is een kogelgewricht. Dit betekent dat de heup van nature veel bewegingsvrijheid heeft. De heup wordt passief gestabiliseerd door middel van gewrichtsbanden(ligamenten). Het labrum zorgt in de heup voor extra stabiliteit. Het labrum is een grote, kraakbeenachtige ring die de heup goed afsluit. Het labrum van de heup gaat over in het kraakbeen gedeelte van de kom van de heup. We hebben verschillende soorten kraakbeen in ons lichaam: hyaliene-, elastisch- en vezelig kraakbeen. Hyaline kraakbeen komt het meest voor in ons lichaam en bevindt zich ook op het uiteinde van onze botten. De functie van het kraakbeen is met name om het gewricht soepel te laten bewegen en fungeert als schokdemper van het heupgewricht. Artrose in de heup wordt in de medische wereld ook wel coxartrose genoemd.
De verschillende gradaties van heup artrose
Er wordt onderscheid gemaakt in vier gradaties bij slijtage aan de heup, oplopend in ernst:
Graad I: Het kraakbeen is zacht geworden en de verende eigenschappen zijn verminderd. Soms is er een enkele osteofyt(botuitsteeksel) zichtbaar aan de randen van het heupgewricht. Deze graad I beschadiging is vaak niet waar te nemen op een röntgenfoto.
Graad II: Er bevinden zich scheurtjes en onregelmatigheden in het oppervlak van het kraakbeen. Echter, deze schade zit vaak oppervlakkig en reikt nog niet door tot het bot. De kraakbeenlaag is ook nog niet dunner geworden door de slijtagebeschadigingen. Soms zijn er duidelijke osteofyten zichtbaar op röntgenfoto’s. Ook graad II beschadigingen zijn niet altijd waar te nemen op een röntgenfoto.
Graad III: De eerdergenoemde scheuren hebben diepe groeven of gaten in het kraakbeen achtergelaten. Deze schade reikt dieper richting het bot, maar het bot ligt vaak nog niet bloot. Wel is er soms een versmalde ruimte van het gewricht zichtbaar op de röntgenfoto. Ook zijn de randen van de botuiteinden vaak aangedaan.
Graad IV: Het kraakbeen is bij een graad IV beschadiging (bijna) geheel verdwenen en het onderliggende bot ligt bloot. De gewrichtsruimte is flink versmald en soms bijna helemaal verdwenen. Ook hebben zich vaak grote botuitsteeksels gevormd en zijn de uiteinden van de botdelen misvormd.
Fysieke testen bij heup artrose
Squat test
De persoon staat met beide voeten op de grond voor een strook van 20 cm. De voeten staan buiten de lijn van de strook. De persoon maakt een zo diep mogelijke kniebuiging met de handen op de heupen. De hakken mogen niet van de grond komen. De test stopt wanneer de persoon niet verder kan zakken door klachten in de heup(coxartrose). Ook wordt deze test gebruikt om de situatie te beoordelen naar verloop van tijd. Een afname van bewegelijkheid wil waarschijnlijk zeggen dat de mate van coxartrose toeneemt.
Scour test
De persoon ligt op zijn of haar rug. De heup wordt door de onderzoek gebogen tot 90 graden. De knie wordt naar tegenovergestelde schouder gebracht en er wordt druk gegeven richting de behandelbank. De test is positief wanneer er een herkenbare liespijn wordt uitgelokt.
Zelfstandige heup buiging
De persoon ligt op zijn of haar rug op de behandelbank. Het been wordt in een neutrale positie gebracht. De persoon buigt zelfstandig de knie en heup zover als mogelijk op dat moment. De test is positief bij herkenbare pijn in de heupregio. Ook wordt deze test gebruikt om de situatie te beoordelen naar verloop van tijd. Een afname van bewegelijkheid wil waarschijnlijk zeggen dat de mate van coxartrose toeneemt. Een bekend fenomeen tijdens deze test is een Drehmann sign. De heup zal dan tijdens het buigen een beweging naar buiten(exorotatie) maken vanwege de beperkte bewegelijkheid van het gewricht.
Passieve endorotatie van de heup
De persoon ligt op zijn of haar buik op de behandelbank. De knie wordt 90 graden gebogen. De heup wordt door de onderzoeker naar maximale endorotatie gebracht. De test is positief wanneer de endorotatie minder is dan 25 graden in de heup. Ook kan deze test ingezet worden om de situatie te beoordelen naar verloop van tijd. Een afname van bewegelijkheid wil waarschijnlijk zeggen dat de mate van coxartrose toeneemt.
Actieve extensie van de heup
De persoon ligt op de behandelbank op zijn of haar buik. Met een gestrekte knie heft de persoon het been zo ver mogelijk naar boven. De voorkant van het bekken moet contact blijven houden met de behandelbank. Ook moet de rug in een neutrale positie blijven om een zo zuiver mogelijke beweging te maken in het heupgewricht. De test is positief bij herkenbare pijn in de heup regio.
Gerelateerde klachten
Heup klachten
Heupklachten kunnen op iedere leeftijd voorkomen. De oorzaak van pijnklachten van uit de heup kan…
Een afspraak maken bij FysioFitaal
We werken vanuit meerdere locaties in Tilburg, altijd dichtbij voor professionele en toegankelijke fysiotherapie. Vul het contactformulier in en we nemen snel contact met je op. Samen werken we aan jouw herstel!
