Herstel na een Elleboogbreuk met Plaat en Schroeven (ORIF): Wat je kunt verwachten

De meeste mensen lopen een elleboogbreuk op na een flinke smak op de arm, vaak als je probeert jezelf op te vangen bij een val. Dat kan gebeuren tijdens het sporten, in het verkeer of gewoon thuis. Soms komt er direct een harde klap op de elleboog zelf.

Afhankelijk van waar precies het bot breekt, geven artsen het een naam: bijvoorbeeld een breuk in het spaakbeen (radiuskopfractuur), in het puntje van je elleboog (olecranon) of onderin je bovenarm (distale humerus).

Bij ouderen gebeurt dit vaker door zwakkere botten (bijvoorbeeld bij osteoporose), terwijl jongeren het meestal oplopen tijdens een actief ongeluk of sportmoment.

Het begint meestal met een felle pijn, direct na het ongeluk. De elleboog zwelt snel op, wordt blauw of rood, en bewegen lukt nauwelijks. Zelfs kleine bewegingen zoals buigen of strekken kunnen al ondraaglijk zijn. Soms voel je het bot ‘verschuiven’ of hoor je een krakend geluid bij de val. In ernstigere gevallen kun je tintelingen of een doof gevoel in je hand of vingers ervaren – een teken dat ook de zenuwen of bloedvaten geraakt zijn.

Als je met een pijnlijke, gezwollen elleboog op de spoedeisende hulp terechtkomt, zal de arts eerst goed kijken naar je arm en controleren of er sprake is van zenuwschade. Daarna worden er röntgenfoto’s gemaakt om te zien of er inderdaad een breuk is. Soms is de breuk ingewikkeld of lastig zichtbaar, en dan wordt er ook een CT-scan gemaakt om het beter in beeld te brengen.

Niet elke elleboogbreuk hoeft geopereerd te worden. Als de botdelen netjes op hun plek liggen en de breuk stabiel is, volstaat vaak een periode van rust en een draagdoek of spalk. Dat noemen we een conservatieve behandeling.

Maar als het bot flink verplaatst is, of als het gewricht instabiel is, dan is een operatie meestal nodig. Tijdens zo’n operatie – een ORIF – zet de chirurg het bot weer goed op z’n plaats (open reductie) en maakt het stevig vast met metalen plaatjes en schroeven (interne fixatie). Zo wordt de elleboog weer stevig en recht, zodat hij goed kan genezen en je de arm later weer normaal kunt gebruiken.

Na de operatie krijg je meestal een draagdoek of spalk om je elleboog te beschermen. Je mag de arm de eerste dagen vooral laten rusten, maar het is wél belangrijk dat je al snel begint met voorzichtig bewegen – op advies van de arts of fysiotherapeut. Dat helpt om stijfheid te voorkomen. Je krijgt vaak ook oefeningen mee voor je hand en pols, zodat die soepel blijven.

Na een paar dagen tot weken (afhankelijk van de stevigheid van de breuk) begin je onder begeleiding met fysiotherapie om je elleboog weer stapje voor stapje in beweging te krijgen.

Het herstel verloopt in verschillende fases. In het begin draait alles om rust, pijnstilling en het op gang brengen van de beweeglijkheid. Later verschuift de focus naar kracht en coördinatie.

De eerste 2 weken rust je vooral uit, laat je de wond genezen en doe je lichte bewegingen met je vingers en hand.
Na 2 tot 6 weken begin je voorzichtig met het buigen en strekken van de elleboog. Nog geen zware dingen tillen, maar wel leren om de bewegingen weer goed uit te voeren.
Tussen week 6 en 12 ga je steeds actiever oefenen, ook met lichte krachttraining.
Na 3 tot 6 maanden kun je in veel gevallen je normale dagelijkse dingen weer oppakken. Sporten of zwaar werk duurt soms iets langer, afhankelijk van hoe complex de breuk was.

Hoewel veel mensen goed herstellen, is het belangrijk om te weten dat een elleboogfractuur zelden helemaal zonder restklachten geneest – vooral bij de meer complexe breuken of als de elleboog langere tijd niet bewogen is geweest.

Bij eenvoudige breuken, zoals een niet-verplaatste radiuskopfractuur die zonder operatie is behandeld, zijn de vooruitzichten vaak gunstig. Mensen houden hier meestal weinig aan over, zeker met goede begeleiding.

Bij zwaardere letsels – zoals een gecompliceerde distale humerusfractuur of een verbrijzelde olecranonbreuk – is het risico op restbeperkingen groter. Ook na een operatie met ORIF kan het zijn dat je:

• Niet meer de volledige strekking of buiging terugkrijgt
• Moeite houdt met het volledig draaien van je onderarm (bijvoorbeeld bij het openen van een potje)
• Minder kracht ervaart bij duwen of tillen
• Pijn blijft voelen bij bepaalde bewegingen, vooral bij overbelasting

Soms blijft er een verschil bestaan tussen de aangedane arm en de gezonde zijde, vooral in situaties waarin je veel van je elleboog vraagt – zoals bij sporters of mensen met fysiek werk.

In sommige gevallen kunnen metalen plaatjes of schroeven ook klachten geven, bijvoorbeeld bij druk op de elleboog. Deze kunnen later (vaak na 6-12 maanden) verwijderd worden als dat nodig is.

Het is dus belangrijk om realistische verwachtingen te hebben: het doel is een zo goed mogelijk functionele arm, maar 100% terug naar “zoals voorheen” is niet altijd haalbaar. Een goede revalidatie kan echter enorm veel verschil maken.

Bij het ETZ is er extra aandacht voor patiënten die herstellen van een (complexe) botbreuk. Het ziekenhuis maakt namelijk deel uit van een gespecialiseerd traumanetwerk, dat is opgezet om de kwaliteit van zorg rondom deze groep patiënten continu te verbeteren. Binnen dit netwerk wordt intensief samengewerkt tussen chirurgen, revalidatieartsen en gespecialiseerde fysiotherapeuten om het hersteltraject optimaal te begeleiden.

In onze praktijk werken meerdere fysiotherapeuten die zijn aangesloten bij dit traumanetwerk. Dat betekent dat we precies weten wat er nodig is na een operatie zoals een ORIF aan de elleboog, en dat we nauw kunnen afstemmen met de behandelend artsen in het ziekenhuis. Zo zorgen we samen voor de best mogelijke begeleiding en een hersteltraject dat echt aansluit bij jouw situatie.

Een elleboogbreuk is ingrijpend, maar met de juiste behandeling en begeleiding is goed herstel mogelijk. Een operatie met platen en schroeven helpt om het bot goed te laten genezen en de arm weer functioneel te maken. Toch moet je er rekening mee houden dat niet elke breuk perfect geneest – bij sommige mensen blijft er enige stijfheid of krachtverlies bestaan.

Laat je goed begeleiden, werk stap voor stap aan je herstel en geef je lichaam de tijd die het nodig heeft. En twijfel je onderweg over hoe het gaat? Dan is het altijd verstandig om dit met je arts of fysiotherapeut te bespreken.