Achillespees ruptuur

De kuit bestaat uit twee grote spieren: de m. gastrocnemius en de m. soleus. Samen zijn deze spieren verantwoordelijk voor bewegingen zoals op de tenen staan en krachtig afzetten tijdens lopen, springen of sprinten. Beide spieren hechten aan op het hielbeen via de achillespees, die als verbindende schakel fungeert.

Een ruptuur van de achillespees ontstaat vaak tijdens sporten zoals voetbal of sprinten, waar plotseling explosieve kracht van de kuitspieren wordt gevraagd. Veelal gebeurt dit bij de start van een sprint of een krachtige afzet, waarbij het voelt alsof er iemand tegen de achterkant van de enkel heeft geschopt.

De kwaliteit van het peesweefsel speelt een grote rol bij het ontstaan van een ruptuur. Wanneer de pees door degeneratie is verzwakt – een proces waarbij de structuur en elasticiteit van het weefsel achteruitgaan – is deze gevoeliger voor scheuren. Dit kan gebeuren door langdurige overbelasting, eerdere peesklachten of natuurlijke veroudering. Wanneer er plotseling grote kracht op de pees wordt uitgeoefend terwijl het weefsel al van mindere kwaliteit is, kan dit leiden tot een scheur in de achillespees.

• Leeftijd: Meestal tussen 30 en 50 jaar door afnemende elasticiteit van de pees.
• Geslacht: Mannen lopen een hoger risico dan vrouwen.
• Eerdere blessures: Vorige achillespeesklachten of een gedeeltelijke scheur verzwakken de pees.
• Sporten: Explosieve sporten zoals voetbal, tennis, basketbal en sprinten verhogen het risico.
• Overbelasting: Te snelle opbouw van trainingsintensiteit of onvoldoende warming-up.
• Medische factoren: Diabetes, roken, overgewicht en gebruik van corticosteroïden of bepaalde antibiotica.

Een ruptuur van de achillespees komt vaak voor bij mannen tussen de 30 en 40 jaar. Het scheuren van de pees gaat meestal gepaard met een scherpe, plotselinge pijn, vaak omschreven als het gevoel alsof iemand tegen de achterkant van de enkel heeft geschopt.

Bij een ruptuur is het strekken van de enkel doorgaans pijnlijk en kan het in sommige gevallen onmogelijk zijn om op de tenen te staan. Bij ernstigere rupturen is lopen op het aangedane been vaak niet mogelijk. Deze symptomen treden meestal direct op na het moment van de blessure en worden vaak gecombineerd met zwelling en een zichtbare of voelbare verdikking in het gebied van de pees.

Bij het vermoeden van een achillespeesruptuur start de fysiotherapeut met een uitgebreid vraaggesprek om de aard van de klachten, het ontstaan van de blessure en eventuele eerdere blessures in kaart te brengen. Op basis van deze informatie voert de fysiotherapeut specifieke testen uit om te bevestigen of er sprake is van een ruptuur.

Achillespeesrupturen kunnen worden ingedeeld in drie gradaties, afhankelijk van de ernst:

• Graad 1: Een kleine beschadiging door verrekking van de pees, waarbij pijn en lichte zwelling vaak de voornaamste symptomen zijn.
• Graad 2: Een gedeeltelijke scheuring van de pees, wat leidt tot verminderde kracht, zwelling en meer uitgesproken pijn.
• Graad 3: Een volledige ruptuur waarbij de pees volledig is afgescheurd. Dit gaat vaak gepaard met een hoorbare “knap”, acute pijn en verlies van functie, zoals het onvermogen om op de tenen te staan.

Echografie speelt een cruciale rol in de diagnostiek van achillespeesrupturen bij Fysio Fitaal. Met deze veilige, pijnloze beeldvormende techniek kan de fysiotherapeut nauwkeurig de structuur van de pees in beeld brengen.

Echografie maakt het mogelijk om:

• De ernst van de ruptuur te bepalen: Of het gaat om een kleine beschadiging, een gedeeltelijke scheur of een volledige ruptuur.
• Ontstekingen en zwellingen te visualiseren: Dit helpt bij het onderscheiden van een ruptuur en andere peesklachten.
• Evalueren van het herstelproces: Tijdens de revalidatie kan echografie worden ingezet om de voortgang te volgen en de behandeling zo nodig aan te passen.

Door echografie te combineren met klinisch onderzoek biedt Fysio Fitaal een complete en nauwkeurige diagnose. Dit vormt de basis voor een behandelplan dat volledig afgestemd is op de ernst van de blessure en de persoonlijke doelen van de patiënt.

Conservatieve behandeling:
In de meeste gevallen kan een achillespeesruptuur conservatief worden behandeld. Dit houdt in dat de pees zonder operatie herstelt, vaak met behulp van een speciale walker(brace) of gips om de pees in een specifieke positie te laten genezen. Deze aanpak wordt ondersteund door oefentherapie, waarbij de focus ligt op het geleidelijk opbouwen van kracht, mobiliteit en stabiliteit. Dit proces wordt begeleid door een fysiotherapeut en is vooral geschikt voor gedeeltelijke rupturen (graad 1 of 2) en patiënten met een lagere belasting in het dagelijks leven.

• Operatieve behandeling:
  Bij een volledige ruptuur (graad 3) of bij patiënten die een hoge functionele belasting van de pees verwachten, zoals sporters, kan een operatie nodig zijn. Echter dit is niet altijd noodzakelijk of beter met betrekking tot uitkomsten. Tijdens de operatie wordt de pees gehecht, waarna het hersteltraject wordt begeleid door een fysiotherapeut. Dit traject omvat een combinatie van immobilisatie, progressieve belasting en gerichte oefeningen om de pees te versterken.

Herstelproces

De eerste week na de blessure bevindt het lichaam zich in de ontstekingsfase. Gedurende deze periode is het belangrijk om rust te houden en het lichaam de tijd te geven om te herstellen. Dit helpt om zwelling en pijn te verminderen en het herstel te bevorderen.

Na de eerste fase kan de enkel langzaam weer worden belast. Bij conservatieve behandeling wordt meestal binnen een paar weken gestart met lichte bewegingen en progressieve belasting, altijd onder begeleiding van een fysiotherapeut. Bij operatief herstel wordt er vaak gewerkt met een specifiek protocol na operatie.

Prognose

Met de juiste behandeling is de prognose van een achillespeesruptuur over het algemeen gunstig. De meeste mensen herstellen volledig en kunnen hun dagelijkse activiteiten en sportieve doelen hervatten. Het herstelproces duurt gemiddeld 12 maanden na een volledige ruptuur van de achillespees, al dan wel niet met of zonder operatie. Dit is maar beperkt afhankelijk van de ernst van de blessure en de individuele omstandigheden. Vroege en nauwkeurige diagnostiek, gecombineerd met een gericht behandelplan, is essentieel om complicaties te voorkomen en een optimaal herstel te bevorderen.

Bij Fysio Fitaal bieden we een persoonlijke en deskundige aanpak voor de behandeling van achillespeesrupturen, waarbij we je begeleiden naar een volledig en duurzaam herstel.