De bosu bal: nuttig of onzin?
Wat is een bosu bal?
Een bosu bal is een halve bal met een harde platte onderkant. De bal is uitgevonden in de late 90e jaren door David Weck met als doel het verminderen van lage rugklachten. De bal kan gebruikt worden aan zowel de bolle als de platte kant met als doel de stabiliteit van de gebruiker uit te dagen en hierdoor oefeningen moeilijker en effectiever te maken. In het begin is de bal door fysiotherapeuten veelvuldig gebruikt in revalidaties van de voorste kruisband (ACL) en de enkel met goede effecten tot gevolg.
De populariteit van de bal nam sterk toe toen personal trainers de bosu bal gingen inzetten als trainingsmateriaal voor klanten en het beeld ontstond dat ongeveer elke oefening hier effectiever door zou worden, met op social media een oneindige bibliotheek aan oefeningen tot gevolg. Is de bosu bal dan echt zo geweldig als we denken, of valt dit allemaal reuze mee?
De échte waarde van de bosu bal
Het grootste deel van de sporters in de fitness heeft een doel gericht op sterker worden, het verliezen van gewicht of gespierder worden. Om ervoor te zorgen dat spieren gaan groeien en sterker worden is het voorwaardelijk om deze stapsgewijs zwaarder te belasten. Dit principe noemen we progressieve overload. Maar het staan op een bosu bal maakt de oefening toch zwaarder?
Het uitvoeren van een oefening op een bosu bal maakt de oefening zwaarder/lastiger om uit te voeren maar leidt niet automatisch tot een effectieve training. Wanneer je staat op een onstabiele ondergrond zoals een bosu bal is het niet mogelijk net zo zwaar te trainen als op een stabiele ondergrond. Dit maakt dat je uiteindelijk minder gewicht verplaatst en op de lange termijn minder progressie boekt in de toename van spierkracht en spiermassa.
Naast dat je minder gewicht kunt gebruiken bij het trainen op de bosu bal kan de kwaliteit van je oefeningen ook sterk verminderd worden op een instabiele ondergrond. Als je namelijk meer aandacht moet besteden om stabiel te blijven staan tijdens je oefening, wordt het risico op compensatie groter. De kwaliteit van bewegen wordt minder en het risico op het oplopen van een blessure zal hierdoor groter zijn dan gewoonlijk.
Als de bosu bal niet de beste manier is om mijn spierkracht te verbeteren, dan is dit toch vast hét middel om stabiliteit te verbeteren? Het antwoord hierop is helaas ook nee. Tenminste, als je doel is beter te worden in een specifieke sport of activiteit. Dit komt omdat het lichaam in training vraagt om specificiteit. Bij dit trainingsprincipe gaan we ervan uit dat je enkel beter wordt in wat je traint. Ga je dus uren staan balanceren op een bosu bal, zul je een kei worden in het bewegen op een vergelijkbare ondergrond. Echter gaat dit er niet voor zorgen dat je op het kunstgrasveld meer stabiliteit hebt als je achter een bal aan rent. Dat bij fysiotherapeuten goede resultaten geboekt worden in het gebruik van de bosu bal is meer te wijten aan het feit dat mensen die een fysiotherapeut bezoeken met knie en/of enkelklachten over het algemeen al verminderde belastbaarheid/stabiliteit hebben. En dus niet veel nodig hebben om sterker te worden. Met name in de eerste periode na het ontstaan van een blessure.
Dan zal de bosu bal vast wel nut hebben voor het creëren van een sterke buikspieren, toch? Gebleken is dat het gebruik van een bosu bal bij de uitvoering van sommige buikspieroefeningen zorgt voor een iets grotere activatie dan op een stabiele ondergrond. Toch wordt het doen van compound oefeningen zoals de squat en deadlift nog altijd gezien als een efficiëntere manier om de core te trainen. Ook het direct trainen van de buikspieren met een stabiele / vaste ondergrond is effectiever omdat je meer gewicht kan verplaatsen.
Conclusie
Een bosu bal is helemaal niet zo nuttig als dat social media doet lijken. Wil je als gezonde sporter voor echte resultaten gaan op het gebied van spierkracht en/of spiermassa, zorg dan voor een solide ondergrond en progressieve overload. Waar is hij dan wel een top voor is..? je kunt er lekker op zitten tussen je sets in de sportschool!
