Een MRI of ander beeldvormend onderzoek .
Wat belangrijk is om te weten is dat een röntgenfoto of MRI naast de huidige situatie ook het verleden weergeeft. Het kan dus zijn dat er afwijkingen te zien zijn die niets te maken hebben met de huidige pijn. Vergelijk het met littekens, dit zijn tekenen van oude blessures maar niet meer pijnlijk of noodzakelijk om te behandelen. De uitslag van een scan of foto moet dus altijd worden vergeleken met de huidige situatie. Passen de symptomen ook echt bij de uitslag van het onderzoek? Radiologen kijken heel erg objectief naar wat er op een foto te zien is en weten vaak niet wat de lichamelijke klachten zijn van de persoon. Uit onderzoek weten we dat ons lichaam onderhevig is aan veroudering. Net zoals grijs haar en rimpels treedt dit effect ook op in ons lichaam. Vanaf een bepaalde leeftijd gaan we dus altijd afwijkingen zien! In deze blog leggen we je uit wanneer het verstandig wordt om toch verder onderzoek te laten doen maar ook wanneer je beter nog even kan wachten.
Het nut van een MRI
Een MRI op het juiste moment inzetten is een fantastisch middel om duidelijkheid te krijgen over iemand zijn medische situatie. Maar we weten inmiddels ook dat we verschillende afwijkingen zien bij mensen zonder pijnklachten. In studie uit 2015 waarbij 3110 proefpersonen zonder pijnklachten een MRI of CT-scan is gemaakt van de lage rug zien we dat verschillende afwijkingen van de lage rug toenemen met de leeftijd. Dus hoe ouder je bent hoe meer tekenen van slijtage van de rug. Nogmaals deze personen hadden GEEN klachten. Net als rimpels krijgt en grijs haar aan de buitenkant is het lichaam aan de binnenkant ook onderhevig aan veroudering.
De uitslag laat dus ook het verleden zien. Wel kan het mogelijk een aanwijzing zijn wanneer het letsel dat te zien is ook overeenkomt met de huidige symptomen. Er zou dus met wat meer nuance naar de uitslag van je MRI of röntgen gekeken mogen worden. Wanneer dit zonder enige context van het verhaal gebeurd ontstaan er vervelende situaties. Het is gevaarlijk om een uitspraak te doen over iemand klachten zonder deze persoon ooit te hebben gezien. Wat op beeld te zien is komt niet altijd overeen met de ervaren klachten.
Voor ernstige aandoeningen is een MRI zeker een uitkomst. De huidige technologie maakt het mogelijk om een duidelijk beeld te krijgen van dieper gelegen structuren. Noodzakelijk wanneer er snel gehandeld moet worden. Alleen het probleem is dat ze nogal vaak vals alarm slaan. Nogmaals wanneer radiologische verslagen opgesteld worden zonder enige context gaat het mis in de communicatie.. Op deze manier wordt de uitslag van een onderzoek vaak overlegd als een soort diagnose. Met betrekking tot lage rugklachten kunnen we nauwelijks een verklaring vinden voor de pijn door middel van een uitslag van een MRI of röntgen(extreme gevallen daargelaten).
In de fysiotherapie maken we gebruik van vragenlijsten om de mate van pijn en beperking te scoren. Uit onderzoek blijkt dat bij een grote groep mensen de ervaren pijn en beperkingen juist toenemen na een MRI. Dit valt te verklaren door het nocebo effect (tegenovergesteld van placebo). Waar het op neer komt is dat wanneer we op zoek gaan naar afwijkingen in de lage rug, deze altijd te vinden zijn. Als bij pijnvrije mensen van alles te zien is op een MRI dan ook bij mensen met rugklachten. Het resultaat van (te) veel onderzoek is dat mensen angstig worden en in paniek raken. Op de lange termijn zorgt dit vaak voor onnodige angst en paniek.
Wanneer is het wel noodzakelijk om verder te kijken?
Richtlijnen geven aan dat een MRI een logische keuze is bij mensen met lage rugpijn met de aanwezigheid van rode vlaggen. Er is altijd een klein risico dat we de mensen geruststellen waar verder onderzoek juist wel nodig is. Maar in 99% van de gevallen is het wel gepast om af te wachten. De meeste rugpijn voelt erger dan dat hij is.
Wanneer weet je of dat je met een uitzondering te maken hebt?
In 1% van de gevallen van lage rugpijn gaat het om een aandoening waar acuut medisch handelen noodzakelijk is. Deze ernstige aandoeningen springen eruit en worden daarom ook zelden maar gemist. De vuistregel is dat verder onderzoek mogelijk noodzakelijk is wanneer klachten langer dan 6 weken aanhouden deze klachten zijn absoluut NIET te verminderen door een andere houding aan te nemen en de pijn neemt toe in de tijd..
Wanneer er sprake is van deze symptomen moet je ook niet wachten met verder onderzoek:
- Gevoel van doofheid in de schaamstreek en/of incontinentie klachten
- Wanneer je in een ongeluk bent geweest waar de krachten groot genoeg van zijn om mogelijk een breuk van je wervelkolom op te lopen
In alle andere gevallen is verder onderzoek niet noodzakelijk. Zelfs wanneer je pijnklachten ervaart in het been samen met doofheid van de huid of tintelingen in het been. Ook wanneer je duidelijk je rug hebt verrekt met het bijvoorbeeld optillen van je auto. Je rug is niet zo kwetsbaar als je zelf denkt! Ook bij het vermoeden van een hernia (gebaseerd op de aanwezige symptomen) is afwachten de beste keuze. In de eerste maand van een hernia of stenose-beeld zien we dat de klachten gemiddeld met 50% afnemen. Mochten er nog forse klachten aanwezig zijn na deze maand is het altijd nog mogelijk om een MRI te laten maken. In uiterste gevallen kan een operatie of een injectie een uitkomst bieden. Maar in de meeste gevallen hersteld een hernia of een soortgelijk beeld binnen 3-4 maanden. Wat ook meespeelt in de afweging voor wel of geen MRI/foto is dat in de de meeste gevallen het behandelplan niet gaat veranderen. Wanneer je nou wel of geen MRI of foto laat maken is pijnstilling, advies, oefentherapie samen met mogelijk wat behandeling het gekozen behandelplan. Met of zonder uitslag gebeurd in de praktijk dus hetzelfde. Wanneer we dan weten dat de angst groter wordt na een MRI is het handiger om dit dus NIET te doen.
Wanneer er wel sprake is van ernstige tekenen van klachten(rode vlaggen) of er sprake is van klachten die niet afnemen in de tijd, of zelfs erger worden, is een MRI een goede keuze. Het belangrijkste is dat de uitslagen van de verschillende scans altijd geïnterpreteerd dienen te worden in de juiste context. Het is GEEN afwijking wanneer het niet overeenkomt met de ervaren klachten van de persoon. Veroudering van het lichaam is dus normaal.
Maar waarom leggen we niet gewoon iedereen onder een MRI of röntgen? Waarom is het zo belangrijk om om beeldvormend onderzoek op het juiste moment te doen voor mensen met lage rugklachten?
Niemand houdt van een vals alarm. Röntgenfoto’s en MRI zijn vaak spannend. En er is niets gevaarlijker voor mensen met lage rugpijn dan angst! Angst voor wat er zich in die rug mogelijk allemaal afspeelt draagt negatief bij aan lage rugpijn. Wanneer je lage rugpijn in Google intypt worden wij ook akelig van wat je allemaal voorbij ziet komen.
Het voegt in de meeste gevallen niets toe. Een berg van wetenschappelijk onderzoek laat zien dat veel onderzoek van de lage rug juist leidt tot meer klachten en beperkingen(1). Op dit moment wordt het vervelend voor de persoon zelf en zijn ze alleen maar verder van huis. Deze persoon gaat behandeld worden of misschien wel verder onderzocht worden op iets wat niet de reden is van zijn of haar klachten. Er wordt niet meer op een adequate manier omgegaan met de lage rugpijn. Dit is de reden waarom zorgkosten voor mensen met lage rugpijn zo ontzettend de pan uit rijzen.
Tuurlijk zijn er uitzonderingen. Soms is het echt noodzakelijk om een scan of foto te laten maken om erger te voorkomen. Zoals ik uit heb gelegd hiervoor. Maar het is vaak een slechte manier om een verklaring te willen vinden voor je klachten.
Wat kun je zelf doen?
Ondanks dat er veel nieuwe studies uitkomen die aangeven dat röntgenfoto’s en MRI’s met een korreltje zout genomen dienen te worden krijgen krijgen mensen nog steeds allerlei diagnoses naar hun hoofd geslingert. Een ander voorbeeld is een rugscan die meestal bij de chiropractor wordt afgenomen. Deze scan zegt helemaal niets over je rugpijn! Houding en zeker minimale afwijkingen hebben niets te maken met pijn of zelfs gezondheid. In een ideale situatie worden alle gezondheidsprofessionals beter opgeleid in het of adviseren, aflezen en uitleggen van beeldvormend onderzoek. Helaas hebben dit soort dingen altijd tijd nodig.
Wat je zelf kunt doen:
- Weiger vroege beeldvorming! Wanneer je rugpijn krijg en je fysiotherapeut, huisarts of chiropractor stuurt aan op beeldvormend onderzoek, bedank vriendelijk maar ga er niet op in. De meeste klachten zullen structureel afnemen binnen 6-12 weken.
- Neem uitslagen van beeldvormend onderzoek met een flinke korrel zout! Blijf logisch nadenken en laat jezelf niets onnodig aanpraten.
- In specifieke gevallen is een dynamische opname van de rug of een andere positie van de wervelkolom mogelijk. Dit laat waarschijnlijk een ander beeld laat zien dan bij de standaardpositie van een MRI of röntgenfoto. Heb je pijn met een bolle rug en wordt de MRI afgenomen in een neutrale positie geeft dit niet het juiste beeld weer van de pijnlijke structuur.
Conclusie
Lage rugpijn is vaak een moeilijk onderwerp. Als we echt een duidelijk antwoord op lage rugpijn hadden dan waren er niet zoveel mensen met rugklachten. Vaak willen we rugpijn vaak bottom-up verklaren. Dit wil zeggen dat we denken dat de pijn primair uit de rug komt. Terwijl we erg veel wetenschappelijk bewijs hebben dat de mate van rugpijn en met name chronische rugpijn sterk beïnvloed wordt door onze hersenen, top-down. Geloof in herstel, blijf bewegen en raak niet onnodig in paniek!
Afspraak maken
"*" geeft vereiste velden aan
